27 Mart 2018
Tiyatro oyuncusu, ses sanatçısı ve sinema oyuncusu Prof. Zeliha Berksoy, 27 Mart Dünya Tiyatro Günü etkinlikleri kapsamında 26 Mart’ta Aşkiye-Neşet Çal Sahnesi’ndeydi. İlk Türk Opera Sanatçısı ve Atatürk Opera Ödülü ünvanlı Semiha Berksoy’un kızı olan Prof. Zeliha Berksoy, Aşkiye-Neşet Çal Sahnesindeki söyleşide sanat yaşamından bazı kesintileri paylaştı. Zeliha Berksoy hayatının en dolu dolu geçen yıllarının Almanya’dayken olduğunu ifade etti ve günümüz tiyatrosuyla geçmiş dönem tiyatrosunu şöyle değerlendirdi: “Bugünün tiyatrosuyla geçmiş dönem tiyatrosu arasında çok fark var. Aslında bu fark sadece tiyatroda da değil, neredeyse sanatın tüm dallarında böyle. Önceden tiyatro ve sinema oyunculuğu kolay yoldan para kazanma kapısı olarak görülmezdi. Ancak şimdi ne yazık ki gençlerimiz, tiyatro veya sinema okumaya başladıklarında, ‘buradan hemen bir diziye atlayım’ derdindeler. Çünkü çevrelerinde onu görüyorlar. Böyle olunca da oyun ve oyuncu kalitesi de tabiki farklı oluyor. Üniversite okumaya başladıklarında ilk 1-2 yıl gerçek hayatın pek farkında olamıyorlar. Üçüncü veya dördüncü sınıfa gediklerinde ise farkındalıkları artıyor ve ona göre çalışma yapmaya başlıyorlar. Bu farkındalığa varabilenlerin başarılı olma şansları oluyor. Biz verdiğimiz eğitimlerde de bunu göz önünde bulunduruyoruz. Yani öğrencilerimize üniversiteden mezun olduktan sonra nelerle karşılaşabileceklerini de aktarıyoruz ki farkındalıkları kısa sürsün…” Berksoy programın sonunda söyleşiye gelen katılımcıların sorularını da cevapladı. Zeliha Berksoy Kimdir? Zeliha Berksoy, Dostlar tiyatrosu, Ankara Birlik tiyatrosu, Ortaoyuncular, İstanbul Şehir tiyatrosu gibi köklü tiyatrolarda yer aldı. Türkiye’nin üçüncü ödenekli tiyatrosu olan Bakırköy Belediye Tiyatrosunu kurdu. Beşiktaş Akatlar’da Cevdet Anday sahnesini düzenledi ve kurdu. Çocukluğu Devlet Tiyatrosu kulisleri, turneler, yurt dışı gezileri arasında geçti. Viyana‘da Devlet Operası’nda ‘Tanrıların Çöküşü“nü izlediğinde üç buçuk yaşındaydı. Devlet tiyatrosunun küçük rollerine çıktı. İdeali Devlet Sanatçısı olmaktı. Ankara Devlet Konservatuarı‘nın tiyatro bölümüne girdi. Berlin’i Seçti 1965 yılında tiyatro üzerine yurtdışı eğitimi almaya karar verdi. Eğitim için Berlin seçti, çünkü Alman Tiyatrosu ve Almanya‘daki reji sanatı dünyada çok önemli bir boyut ve denek taşıydı. Berksoy o günleri şöyle aktarıyor:“Berlin’e gittiğim zaman şehir ikiye bölünmüştü; Batı ve Doğu Berlin. Batı Berlin, Doğu Almanya’nın içinde küçük bir adaydı. Ancak gece treni ya da uçakla gidilebiliyordu. Gündüz kara yolu ile geçmek yasaktı. Aslında tiyatro sanatçısı olmak benim için bir şanstı. Böylece Doğu ve Batı’daki sanatı aynı anda izleyebiliyordum. Shiller Theatre o zaman Berlin Devlet tiyatrosu gibiydi.” Zeliha Berksoy Shiller‘in reji asistanlığına başladı. Asistanlık görevini yaparken Berlin’deki bütün sanat hareketlerini de büyük bir merakla izlemeye devam etti. Müzeleri ve özellikle modern sanat galerilerini, tiyatroları ve operaları sık sık ziyaret etti. Türkiye’ye Dönüş Amacı öğrenebileceği her şeyi öğrenip, kariyerine Türkiye’de devam etmekti. Amacını gerçekleştirmek üzere, kendini tam tiyatrocu olarak donatıp, Türkiye’ye döndü. Türkiye’ye döndüğünde özel ve devlet tiyatroları düzenli bir biçimde oyunlar sergiliyordu. Politik çatışmaların yoğun yaşandığı bir dönemdi. Ankara Sanat Tiyatrosu, Dostlar Tiyatrosu ve Halk Oyuncuları, Dormen tiyatrosu gibi dramatik oyunlar oynayan gruplar vardı. Devlet tiyatrosuna yabancılaştığı söyledi ve tiyatrodan ayrıldı. “Asiye Nasıl Kurtulur ?” yaşantısına yeni bir yön çizdi. Oyunun yazarı Vasfi Öngören, Asiye rolünün Zeliha Berksoy’a verilmesi için ısrar etti. Asiye’nin annesini Semiha Berksoy oynadı. Ankara Birlik Tiyatrosunun sahnelediği oyun büyük başarı kazandı. Berksoy, Asiyeyi tam iki yıl oynadı. Bu rolle birlikte Berlin’e dönmekten vazgeçti. ‘Yosma’ Sahneleniyor Meslek hayatına, Dostlar tiyatrosunda devam etti. Şehir Tiyatroları‘nda konuk oyuncu oldu. ’Kafkas Tebeşir Dairesi‘, Ferhan Şensoy‘la ‘Yedi Ölüm Günahı‘, ‘Keşanlı Ali Destanı‘, tiyatro kariyerine önemli oyunlar olarak geçti. Bakırköy Belediye Tiyatrosunun, 1974-75 tiyatro sezonunda, tiyatro ve opera sahne öğretim üyeliği yaptı. 1980 yılında üniversiteye geçti. Türkiye’nin üçüncü ödenekli tiyatrosu olan, Bakırköy Belediye Tiyatrosu- Yunus Emre Kültür Merkezi’nin yönetiminde Zeliha Berksoy da vardı.”Jeni“, 1994-95 sezonunda “Matmazel Juli“yi sahneledi. Aynı yıl Brecht’in 100. doğum günü kutlamaları kapsamında ünlü yazarın kolajlarından “Yosma”yı sahneye koymaya karar verdi. Başarılarla Dolu Sanat Hayatı Genco Erkal, ‘Yosma’ için yeniden bir düzenleme yaptı. Oyundaki “Jeni” Brecht’in; ‘Üç Kuruşluk Opera’, ‘Mahagoni Kenti’ gibi oyunlarının “Jeni” ‘siydi. Genco Erkal ile birlikte Dostlar Tiyatrosunda pek çok başarılı işin altına imza attı. Birçok başarılı tiyatro oyunu yöneten, oynayan ve üniversitede sayısız öğrenci yetiştiren Zeliha Berksoy bu başarılarının yanı sıra 1989‘da üst üste iki film projesinde yer aldı. Yavuz Özkan‘ın yönettiği “Film Bitti” adlı sinema filminde Kadir İnanır‘la başrolü paylaştı. İkinci film çalışması ise İrfan Tözüm‘le oldu. Bu filmde ona Tarık Akan eşlik etti. Berksoy , M.S.G.Ü Devlet Konservatuvarı Tiyatro bölümünün başkanlığı yapıyor.